Kosmetyki naturalne cieszą się niesłabnącym powodzeniem wśród konsumentów, jednak nadal nie ma jednoznacznych wytycznych, które definiują ten rodzaj produktów oraz byłyby wiążące prawnie. Dzięki temu, nadal można spotkać na półkach kosmetyki, które są niewłaściwie oznaczone lub wprowadzają konsumenta w błąd podając informacje niezgodne ze stanem faktycznym.
Czym są kosmetyki naturalne i czy produkty organiczne są jeszcze lepsze?

Definicja kosmetyku naturalnego do dzisiaj nie jest ustalona prawnie, a co za tym idzie – nie ma żadnych wiążących przepisów, które trzeba spełnić, aby nazwać kosmetyk naturalnym. Można posiłkować się wytycznymi norm zharmonizowanych (ISO 16128) , jednak nie jest to obligatoryjne. Aktualny stan prawny nie oznacza jednak, że procent naturalności produktu, który jest podany na opakowaniu, nie podlega żadnym przepisom prawnym. Deklaracje o zawartości składników naturalnych bądź pochodzenia naturalnego, są informacjami marketingowymi, przez co muszą być zweryfikowane na podstawie rozporządzenia Komisji UE nr 655/2013, które określa wspólne kryteria dotyczące uzasadnienia oświadczeń stosowanych w związku z produktami kosmetycznymi.

Każda deklaracja producenta, która widnieje na opakowaniu opiera się na wyliczeniach, jaka ilość surowców jest syntetyczna, naturalna, pochodzenia naturalnego, organiczna lub pochodzenia organicznego. Na finalną wartość tych indeksów składają się wyliczenia naturalności/organiczności każdego składnika osobno, a następnie ich zsumowanie ich. Najbardziej wiarygodnym oraz najczęściej używanym źródłem do definiowania kosmetyków naturalnych i organicznych jest norma ISO 16128. Możemy w niej znaleźć informacje, jakie kosmetyki i ich składniki możemy uznać za naturalne, pochodzenia naturalnego, organiczne oraz pochodzenia organicznego. Wbrew pozorom, to, czy surowiec jest pochodzenia naturalnego/organicznego lub naturalny/organiczny robi dużą różnice, szczególnie jeśli chodzi o oznakowanie na opakowaniu kosmetyku.

Czym w takim razie różni się składnik naturalny od tego pochodzenia naturalnego? Według normy ISO 16128, składnik naturalny to taki, który jest pozyskiwany ze zwierząt, roślin, minerałów lub mikroorganizmów. Taki składnik nie może być modyfikowany chemicznie, może być poddany obróbce fizycznej (na przykład zmielony lub rozdrobiony w inny sposób), może być pozyskany w wyniku fermentacji, jednak zarówno sam proces jak i produkt muszą występować naturalnie w przyrodzie. Składnik pochodzenia naturalnego musi pochodzić ze źródeł naturalnych minimum w 50%, może być otrzymywany metodami chemicznymi. Wniosek jest taki, że indeks ilości składników pochodzenia naturalnego będzie zawsze wyższy, niż indeks zawartości składników naturalnych.

Rzadziej spotykaną informacją na opakowaniu jest indeks organiczności surowców. Zazwyczaj w kosmetykach rzadko są spotykane składniki organiczne, albo jest ich bardzo niewiele, ze względu na ich wyższą cenę i trudniejszą dostępność. Dlatego też producentom bardziej opłaca się używać składników naturalnych i pochodzenia naturalnego, niż organicznych i pochodzenia organicznego, nie tylko ze względu na cenę, ale też ze względu na mniej atrakcyjną deklarację na opakowaniu. Według normy ISO 16128, składnik pochodzenia organicznego to taki, który pochodzi z upraw ekologicznych lub dzikich zbiorów zgodnie z krajowym prawem. Składniki pochodzenia organicznego to takie, które są pozyskane z organicznych lub mieszanych (organicznych i naturalnych) źródeł, ale mogą być modyfikowane chemicznie lub biologicznie.

Oprócz normy ISO 16128 istnieją jednostki certyfikujące surowce oraz gotowe wyroby kosmetyczne. Są to prywatne organizacje certyfikujące na podstawie swoich wewnętrznych procedur i kryteriów. Najpopularniejszymi jednostkami certyfikującymi są Ecocert, Cosmebio, Soil Association, BDIH, ICEA. Stworzyły one jeden ujednolicony standard nazwany COSMOS. Kolejna, jeszcze bardziej wymagająca jednostka certyfikująca nazywa się NaTrue i ze względu na restrykcje i nieco inne standardy nie należy ona do stowarzyszenia COSMOS. Taka certyfikacja gotowego produktu jest płatna, oraz nieobowiązkowa. Logo jednostki certyfikującej na opakowaniu kosmetyku świadczy o tym, że każdy ze składników produktu, miejsce jego wytwarzania jest dokładnie sprawdzane przed wypuszczeniem go na rynek. Świadczy to o tym, że mamy tu gwarancję rzetelnie stworzonego kosmetyku naturalnego bądź organicznego.

Anna Kuczyńska
Technolog